తిరుప్పావై - పాశురము 17 - అంబరమే తణ్ణీరే శోరే

తిరుప్పావై 17వ పాశురములో గోదాదేవి శ్రీకృష్ణుని తల్లిదండ్రులను మరియు బలరామకృష్ణులను లేపడము వివరిస్తోంది. 

పదిమంది (ఇక్కడ పదిమంది అంటే చాలామంది కలిసి ఈ వ్రతాన్ని చేశారని మనం అనుకోవచ్చును) బాలికలనూ లేపి అందరూ స్నానం చేసి తయారయి నందగోపుని భవనానికి (కోవెలకు) చేరి అక్కడ కాపలాదారులతో తాళాలు తెరిపించుకుని లోనికి ప్రవేశించడము 16వ పాశురము వరకూ వివరించడం జరిగింది. 

ఇప్పుడు శ్రీకృష్ణుని లేపడానికి ముందు అతని తల్లిదండ్రులను, తక్కిన వారినీ వరుసగా లేపాలి. 

తిరుప్పావై- పాశురము - 17  

అంబరమే తణ్ణీరే శోఱే యఱం శెయ్యుమ్ 

ఎమ్బెరుమాన్! నందగోపాలా యెళున్దిరాయ్!

కొంబనార్కు యెల్లామ్ కొళుందే! కులవిళక్కే! 

ఎమ్బెరుమాట్టి! యశోదాయ్  అఱివుఱాయ్ ! 

అంబర మూడరత్తోన్గి యులగళన్ద,

ఉంబర్ కోమానే! ఉఱంగాదు యెళున్దిరాయ్ !

శెమ్బోర్ కదండిచ్చెల్వా ! బలదేవా !

ఉమ్బియుమ్ నీయుమ్ ఉఱంగేలో రెమ్బావాయ్ || 

అర్థము :-

బట్టలు, పానీయములు, భోజనము విరివిగా దానము చేసే మా అందరికీ ప్రభువైన నందగోపాలా (శ్రీకృష్ణుని తండ్రి) మెలకువ తెచ్చుకోండి.    

కొంబనార్ అంటే నీటి ప్రెబ్బలి మొక్క వంటి స్త్రీలు. (ఈ మొక్క విశేషత ఏమిటంటే నదులు, చెరువుల ఒడ్డున ఉంటూ పెద్ద అలలు కాని వేగమైన ప్రవాహము కాని వచ్చినప్పుడు ఒంగి పోయి అణగిమణిగి ఉంటూ మళ్ళీ మాములుగా లేచి నిలబడుతుంది.) శ్రేష్టమైన స్త్రీలు ఇటువంటి వారు అని ఈ మొక్కతో పోల్చడము జరిగింది. 

అటువంటి స్త్రీలలో మేటిది యశోదమ్మ. పరిస్థితులకూ భర్తకూ అనుగుణముగా ఉంటూ తన ధర్మాన్ని, కర్తవ్యాన్ని నిర్వహిస్తూ తన పరివారాన్ని రక్షించుకుంటూ ఉంటుంది. అలాగ కొంబనార్లు అందరిలోకి శ్రేష్ఠురాలైన, కులానికి దీపము అయిన, మా స్వామిని యశోదమ్మా ! తెలివి తెచ్చుకో!

ఆకాశములోకి పెరిగిపోయి మూడు అడుగులతో ప్రపంచాన్ని కొలిచిన రాజకుమారా! నిద్రపోకుండా ఇంక మెలకువ తెచ్చుకో.

ఎర్రని తామరము రంగు పోలిన బంగారు కడియాన్ని చేతికి ధరించిన బలరామా! నీవూ, నిే తమ్ముడితో పాటు లేవండి. అని ఈ 17వ పాశురము ద్వారా నందగోపుని, యశోదను, శ్రీకృష్ణుని, బలరాములను లేపే ప్రయత్నాలు చేసింది గోదాదేవి.    

    

తిరుప్పావై - 16వ పాశురము - నాయకనాయ్ నిన్ర

తిరుప్పావై 16వ పాశురము లో ద్వారపాలకులను వేడుకోవడము జరుగుతోంది. 

6 నుండి 15 పాశురముల వరకూ మొత్తం పది మంది బాలికలను లేపి తమతో కలుపుకుని తిరుప్పావై వ్రతమాచరించడానికి బయలుదేరింది ఆండాళ్. చెరువులో చక్కగా స్నానాలు చేసి శుభ్రమైన దుస్తులు దాల్చి శ్రీకృష్ణ భవనానికి బయలు దేరారు. అక్కడ ద్వారపాలకులను లేపి, తలుపులు తీయుంచుకుని లోపలకు ప్రవేశించాలి. 

తిరుప్పావై - పాశురము 16

నాయకనాయ్ నిన్ర నందగోపను డైయ 

క్కోయిల్ కాప్పానే ! కొడితోన్ఱుమ్ తోరణ 

వాశల్ కాప్పానే ! మణిక్కదవమ్ తాళ్ తిఱవాయ్;

ఆయర్ శిరుమియ రోముక్కు - అఱైపరై 

మాయన్ మణివణ్ణన్ నెన్నెలే వాయ్ నెఱుందాన్,

తూయోమాయ్ వన్దోమ్ తుయిలెళ ప్పాడువాన్ 

వాయాల్ మున్నం మున్నమ్ మాత్తాదే యమ్మా, నీ 

నేశనిలై క్కదవమ్ నీక్కేలో రెమ్బావాయ్ || 

అర్థము :-

మనకందరికీ నాయకుడై నెలకొన్న నందగోపుని భవన ద్వారపాలకులారా ! గరుడధ్వజము ఎగురుతూ కనబడే ఆ ధ్వజస్తంభ వాకిట కాపలా ఉండే ఓ రెండవ ద్వారపాలకా ! మీరంతా దయచేసి మణులు పొదగబడిన తలుపుల తాళాలు తీసి మమ్ములను లోనికి వెళ్లనివ్వండి. మేము చిన్ని పిల్లలం కదా! ఎటువంటి భయము, అనుమానము పెట్టుకోకండి. మేము చేయదలచిన నోముకు కావాల్సిన పఱై అనే దానిని మాకు ఇస్తానని ఆ ఎనలేని మహిమల మాయావి, మాణిక్యవర్ణుడు అయిన శ్రీకృష్ణుడు నిన్నటి రోజునే మాతో చెప్పాడు. దానికోసమే మేము నిద్రపోకుండా మెళకువతో ఉండి పెందరాళే బయలుదేరాము మేలుకొలుపులు పాడుదామని. కావున మీరు ముందుగానే నోటితో కుదరదు అని చెప్పక ఈ ప్రేమ అనే బలమైన మాయా పాశముల ద్వారా బంధింపబడిన ద్వారాలను తెరవండి. 

ఈ విధముగా ద్వారపాలకులను వేడుకుని, ఒప్పించి ద్వారములను తెరిపించుకుని లోనికి ప్రవేశించారు.        

తిరుప్పావై - పాశురము 15 - ఎళ్ళే ఇళంగిళియే

 తిరుప్పావై 15వ పాశురములో గోదాదేవి 10వ బాలికను లేపుతూ " ఏమే చిలుకా!" అని సంభోదిస్తోంది. చిలుక గుణము ఏమిటంటే గటగటా తియ్యటి పలుకులు వాగడము. ఈ బాలిక భక్తి, జ్ఞానములలో శ్రేష్ఠురాలు. మరి ఎగతాళిగా చిలుకా అని ఎందుకు సంభోదిస్తోందో చూద్దాము. 

తిరుప్పావై - పాశురము 15

ఎళ్ళే ! ఇళంగిళియే ! ఇన్నం ఉరంగుదియో ? 

శిల్లెన్రళై యేన్మిన్ ? నంగైమీర్ ! పోదరు కిన్ఱేన్,

వల్లె ఉన్ కట్టురైగళ్ పండె యున్ వాయఱిదుమ్!

వల్లీర్ గల్ నీంగళే, నానేతా నాయిడుక;

ఒల్లె నీ పోతాయ్ ! ఉన్నక్కెన్న వేఱుడైయై?

ఎల్లారుమ్ పోన్దారో ! పోన్దార్, పోందు ఎణ్ణిక్కొళ్;

వల్లానై కొన్రానై మాత్తారై మాత్త ళిక్క 

వల్లానై , మాయనై పాడే లో రెమ్బావాయ్ || 

అర్థము :-

ఏమే ! అందాల చిలకపలుకుల చిన్నారీ ! ఇంకా పండుకునే ఉన్నావా !

గొల్లుమని నాపై అరవకండి పరిపూర్ణులైన వారా, ఆరితేరిన వారా ! నేను బయల్దేరుతున్నాను.

 

ఏమోయ్ ! నీ ఘనకార్యాలు, నోటి దురుసూ మాకు తెలియనివా ఏమిటి?

సరేనమ్మా ! మీరంతా గొప్పవారు. నేనే దురుసు దాన్ని, కఠినురాలిని . 

అదేంటే, పోనీ నువ్వే చెప్పు. వేరు, వేరు అని విడదీస్తావు ఏమిటి? అలా ఒంటరిగా ఉంటావెందుకు, నీ ప్రత్యేకత ఏమిటీ ? 

 

సరే. అంతా వెళ్లిపోయారా? 

వెళ్లారు, అక్కడికి జేరాక లెక్కపెట్టుకుందువు గాని. పద. 

కువలయం అనే బలిష్టమైన ఏనుగును, మరియు చాణూర, ముష్టికులనే మల్లులను వధించిన ఆ మహా మాయావి అయిన శ్రీకృష్ణుని కీర్తించుదాము త్వరపడు. 

ఈ విధంగా ఆ పదవ బాలిక కూడ లేచి వారితో వ్రతం చేయడానికి బయలుదేరింది.  

             

తిరుప్పావై - పాశురము 14 - ఉంగళ్ పుజై క్కడై తోట్టత్తు

తిరుప్పావై 14వ పాశురములో ఆండాళ్ తోటి బాలికలతో ఇంకొక బాలికను లేపుతున్నారు. ఈ కన్య వారందరితో గొప్పగా నేనే అందరికన్నా ముందుగా లేచి వచ్చి మిమ్మల్నందరినీ లేపుతానని ముందటి రోజునే గొప్పలు పోయిందిట. 

తిరుప్పావై - పాశురము 14 

ఉంగళ్ పుళైక్కడై తోట్టత్తు వావియుళ్ 

శెన్ఙళు నీర్వాయ్ నెగిలిన్దు ఆంబల్వాయ్ కూమ్బిన కాణ్,

శెంగళ్ ప్పొడి కూరై వెణ్బల్ తవత్తవర్,

తంగళ్ తిరుక్కోయిల్ శంగిడువాన్ పోకిన్ఱార్ ;

ఎంగళై మున్నమ్ ఎళుప్పువాన్ వాయ్ పేశుమ్ 

నంగా యెళున్దిరాయ్ ! నాణాదాయ్ ! నావుడైయాయ్ !

శంగొడు శక్కర మేన్దుమ్  తడ క్కైయన్ 

పన్గయ క్కణ్ణానై పాడేలోర్ ఎమ్బావాయ్ || 

అర్థము :-     

ఓ శ్రేష్ఠురాలా ! మీ ఇంటి వెనుక పెరటి తోటలో ఉన్న దిగుడు బావిలో ఉన్న ఎర్రటి తామరలు చిరునవ్వులు విసురుతున్నట్లుగా వికసించుకుంటున్నాయి. నల్లకలువలేమో ముడుచుకుంటున్నాయి. 

ఎర్రని కాషాయ వస్త్రధారులైన తెల్లటి దంతములు కల్గిన వైరాగ్యవంతులైన సన్యాసులూ, మునులూ తమ తమ గుళ్లకు శంఖము ఊది పూజలు చేయడాని కోసము వెళుతున్నారు. 

ఏదో గొప్పగా మేము లేవకముందే వచ్చి మమ్మల్ని లేపుతానని ప్రగల్భాలు పలికావు కదా! చాలు చాలులే! ఇప్పుడైనా లే ఇంక. మాయలాడి మాటకారీ ! కొంచెము కూడ సిగ్గు లేదా? లెమ్ము, లెమ్ము!

శంఖము, చక్రాయుధము, మొదలైన ఆయుధాలను ధరించిన వాడునూ, ఆజానుబాహుడునూ అయి, కలువరేకుల కనులు కల్గిన శ్రీకృష్ణుని గానము చేద్దాము అని ఆ బాలికను కూడ తమలో కలుపుకుని ఇంకో గుమ్మము వైపు వెడతారు.   

               

తిరుప్పావై - పాశురము 13 - పుళ్ళిన్ వాయ్ కీణ్డానై

తిరుప్పావై 13వ పాశురము లో తుమ్మెదల వంటి అందమైన నల్లటి నేత్ర సౌందర్యము కలిగిన ఇంకో కన్యను వ్రతము చేయడం కోసమని లేపుతూ "నీ కోసమని మిగతా వారినందరినీ వెళ్లిపోకుండా కలిసి వెళదామని ఆపి మరి వచ్చాము" అని గోదాదేవి వివరిస్తోంది.  

తిరుప్పావై 13వ పాశురము 

పుళ్ళిన్ వాయ్ కీణ్డానై పొల్లావరక్కనై 

క్కిళ్ళి కళైన్ దానై క్కీర్తిమై పాడి ప్పోయ్ 

పిళ్ళై గ ళెల్లారుమ్ పావై క్కళమ్ బుక్కార్,

వెళ్లి యెళున్దు వియాళ ముఱంగిత్తు;

పుళ్ళుమ్ శిలంబినకాణ్ పోదరి కణ్ణినాయ్ !

కుళ్ళ కుళిర క్కుడైన్దు నీరాడాదే

పళ్ళిక్కిడ త్తియో పావాయ్ నీ! నన్నాళాల్ 

కళ్ళం తవిరందు కలందు ఏలోరెమ్బావాయ్ ||   

అర్థము :-

ఓ పిల్లా! మన జట్టులోని పిల్లలంతా కూడ బకాసురిని ముక్కు చీల్చి చెండాడిన శ్రీకృష్ణుని, అదే కృష్ణుడు రామునిగా ఉన్నప్పుడు అతి సునాయాసంగా రావణుడనే రాక్షసుని తన బాణముల ద్వారా నరికి చంపిన వీరగాధలను కీర్తిస్తూ వ్రతము కోసము నిర్ధారించబడిన స్నానశాలకు వెళ్లిపోయారు. ఇదిగో మేము ఇద్దరు, ముగ్గురమే నీకోసమని వచ్చాము. 

తెల్లవారుతోందని చెప్పటానికి శుక్ర నక్షత్రము ఉదయిస్తోంది. బృహస్పతి నక్షత్రము అస్తమించింది. (పక్షులు కూడ ఆహారము కోసమని బయలుదేరి తిరుగుతున్నాయి)

జింక కళ్ళ లాంటి కళ్ళు, తుమ్మెదల వంటి అందమైన, సొగసైన నేత్ర సౌందర్యాన్ని పొందినదానా! చల్లటి నీటిలో మాతో కూడి స్నానం చెయ్యకుండా నిద్రపోతున్నావా! ఆ కపట చర్యలు మాని వెంటనే లేచి మాతో కలిసి వ్రతము ఆచరించడానికి రా! అని ఆ ఎనిమిదో బాలికను కూడ లేపారు.    

     

   

తిరుప్పావై 12వ పాశురము

తిరుప్పావై 12వ పాశురము ద్వారా ఆండాళ్ మరియు ఆమె గుంపులో వారు ఇంకో గృహము వాకిట నిలబడి, మిక్కిలి మేలి జాతికి చెందిన పశుసంపద కలిగిన అన్నగారి ముద్దు చెల్లెలిని లేపుతూ ఈ విధముగా మాట్లాడుతున్నారు. 

తిరుప్పావు - పాశురము 12

కనైత్తిళం కత్తెఱుమై కన్రు క్కిరంగి 

నినైత్తు ములై వళియే నిన్ఱు పాల్ శోర 

ననైత్తిల్లమ్ శేఱాక్కుమ్ నర్చెల్వన్ తంగాయ్ !

వనిత్తలై నీఙ , నిన్-వాశల్ కడై పత్తి !

శినత్తినాల్ తెన్ ఇలంగై క్కోమానై శెత్త

మనత్తు క్కిని యానై పాడవుమ్ నీ వాయ్ తిఱవాయ్ 

ఇనిత్తాన్ ఎళున్దిరాయ్ ఈదెన్న పేరురక్కమ్ 

అనైత్తిల్ల త్తారుమ్ అఱిందేలోర్ ఎమ్బావాయ్ || 

అర్థము :-

ఇక్కడ సన్నివేశము ఏమిటంటే ఆండాళ్ తక్కిన కన్యలు కూడ పొద్దు పొడవకముందే వ్రతం చెయ్యటానికి బయలుదేరారు కదా . ఇంకా చీకటిగానే ఉంటుంది. గొల్లవారంతా పాలు పితికే ముందు లాంతర్ల గుడ్డి దీపంలో పశువుల గొట్టంలో చేరి ముందుగా ఆవులు, గేదెలను శుభ్రంగా కడగడం,కాని, తడి బట్టలతో తుడవడం గాని చేస్తారు. అప్పుడు ఆహారము పెట్టి, ఆ తర్వాత పాలు పితికే ముందు లేగ దూడలని పాలు తాగడానికి వదులుతారు. 

ఇప్పుడే దూడలని వదలడం బాకీ ఉందన్నమాట. అలా రెడీగా తయారై ఉన్న పశువులు ఎదురుకుండా దూరంలో కట్టెశబడి ఉన్న దూడలను చూస్తూ మమకారము పొంగిపొర్లుతుండగా అవి దగ్గరకి వచ్చి పాలు తాగుతున్నాయి అన్న అనుభూతితో పొదుగుల నుండి పాలు కార్చేస్తున్నాయిట. 

అలా కారుతున్న పాలు వాగులు కట్టి ప్రవహిస్తూ ఇంటి ముంగిటనంతా తడిపేస్తుంటే అంతా బురదమయం అయిపొయింది.  అటువంటి బురదలోంచి ఆ బాలికలు వాకిట వరకు ఎల్లాగోల్లా తంటాలు పడుతూ జేరి, మంచు పడుతూ చలి వేస్తోంటే ఆ మంచి నుండి రక్షించుకోడానికి గుమ్మాలు పట్టుకుని వేలాడుతున్నారుట. 

గుమ్మాలు కాస్త ఇరుకుగానే ఉండి అందరూ తలదాచుకోడానికి ఇబ్బందికరంగా ఉండి ఉండవచ్చును. అందుచేత ఇరుక్కుని నుంచుంటే పడిపోకుండా గుమ్మాల చూరు పట్టుకున్నారేమో అంతా. 

ఇలా ఇంతగా తంటాలు పడుతూ నిన్ను లేపడానికి వస్తే ఓ మానవ శ్రేష్ఠుని ముద్దు చెల్లెలా! ఇన్ని అవస్థలు పడుతూ కూడా మేము అప్పుడు ఎప్పుడో రామాయణ కాలంలో తన భార్య సీతను అపహరించాడన్న కోపంతో పట్టు పట్టి రావణాసురుడిని వధించిన శ్రీరామచంద్ర మూర్తి నామస్మరణ చేస్తుంటే కొంచమైనా పట్టించుకోకుండా, నోరు విప్పకుండా అలా నిద్రపోతున్నావేమిటి?   

ఇది ఎక్కడి ఘోరమైన నిద్ర? చుట్టుపక్కల వారంతా కూడ విని నవ్వుకుంటున్నారు. లేచి రావమ్మా!

ఇంత జరిగాక ఆ బాలిక లేస్తే అక్కడినుండి ఇంకో ఇంటికి వెళతారు.          

      

తిరుప్పావై - పాశురము 11

తిరుప్పావై పదకొండవ పాశురములో సంపదలతో తులతూగే పరాక్రమవంతులైన కుటుంబములో జన్మించి ఎటువంటి భయము, చీకు చింతలు తెలియని అమాయకత్వముతో ఆదమరిచి నిద్రపోతున్న ఇంకో బాలికను లేపుతున్నారు.

 

తిరుప్పావై పాశురము- 11

కత్తు క్కఱవై  కణంగళ్  పలగరందు

శెత్తార్ తిర లళియ శ్శెన్ఱు శెరుచ్చెయ్యుమ్ 

కుట్రమొన్రుమ్ ఇల్లాద కోవలర్దమ్ పార్కొడియే !

పుత్తరవల్ గుల్ పునమయిలే పోదరాయ్ !

శుత్తత్తు త్తోళిమార్ ఎల్లారుమ్ వన్దు, నిన్ 

ముత్తమ్ పుగుందు ముగిల్ వణ్ణన్ పేర్ పాడ,

శిత్తాదే పేశాదే శెల్వ పెండాట్టి, నీ 

ఎత్తుక్కుఱమ్గుమ్ పొరుళే లో రెమ్బావాయ్ ||    

అర్థము :-

బలిష్ఠమైన యవ్వనంలో ఉన్న అనేక ఆవుల, గేదెల మందల పాలను ఎడతెరిపిగా పిదుక గల సామర్థ్యం కలవారునూ, యుద్ధములకేగి శత్రు సమూహములను ఎదిరించి ధైర్యంగా యుద్ధాలు  చెయ్యగలిగిన వారునూ, ఏవిధమైన దోషాలు లేని గొప్ప కులములో జన్మించి, ఎటువంటి చీకు  

చింత లేక హాయిగా ఎదమరిచి నిద్రపోయే బంగారు మొలకా, పుట్టలో నుండే విప్పారిన పాము పడగ లాంటి విశాల జఘన ప్రాంతము, అడవిలోని నెమలి లాగ అందమైన కేశములు గలదానా !

మేము నిన్ను ఇన్ని విధాలుగా లేపినా లేవకపోతే చుట్టుపక్కల నున్నవారందరూ కూడ వచ్చి నీ గుమ్మం ముందు నిలబడి నీలమేఘ శ్యాముడైన శ్రీకృష్ణుని యొక్క గానము చెయ్యడము మొదలెట్టారు మాతో బాటుగా. అయినప్పటికీ కొంచెమైనను ఉలుకు, పలుకులు లేకుండా శయనించి ఉండే ఓ భాగ్యవంతురాలా! ఇలా ఇంతగా మొద్దు నిద్రపోవడం లోని అర్థమేమిటో మాకు కాస్త అర్థమయ్యేలా తెలియ జెప్పెదవా? 

చాలు, చాలు! లేచి రావమ్మా తల్లీ అని ఆ కన్యకను కూడ లేపి తమలో జేర్చుకుని బయలు దేరారు.       

      

తిరుప్పావై పాశురము - 10

తిరుప్పావై 10వ పాశురములో గోదాదేవి మరో ద్వారము దగ్గరకి వెళ్లి నోములు నోచి శ్రీకృష్ణ కటాక్షము పొందిన ఇంకో గోపికను లేపుతోంది. ఆ బాలిక కూడ కృష్ణుని అనుభవంలో అతి దీర్ఘ నిద్రలో ఉండి తలుపులు తెరవడం లేదని ఆ నిద్రని కుంభకర్ణుని నిద్రతో పోలుస్తోంది. 

 

  

నోట్రు స్సువర్గం పుకుకిన్ఱ వమ్మానాయ్ !

మాత్ర ముంతారారో వాశల్ తిఱవాదార్ 

నాత్త త్తుళాయ్ ముడి నారాయణన్, నమ్మాల్ 

పోత్త పఱై తరుమ్ పుణ్ణియనాల్, పండొరునాల్ 

కూత్తత్తిన్, వాయ్ వీళన్ద కుంబకరణ నుమ్ 

తోత్తుమ్ ఉనక్కే పెరుంతుయిల్ తాన్ తందానో 

ఆత్త వనన్దలు డైయాయ్ ! అరుంగలమే!

తేత్తమాయ్ వందు తిఱవే లోరెమ్బావాయ్ ||           

అర్థము :- 

ఓ తల్లీ, నోములు నోచి వైభవాన్ని పొందిన నువ్వు అందరికీ చెందాల్సిన ఆ శ్రీకృష్ణ పరమాత్మని నువ్వు ఒక్క దానివే అనుభవిస్తున్నావా! (ఎంత స్వార్ధపరురాలివమ్మా). తలుపులు తెరవకపోతే మానె కనీసం ఒక్క పలుకైనా పలుకవచ్చును కదా ! 

నెమలి పింఛము, తులసీమాలలు ధరించిన ఆ శ్రీమన్నారాయణుడిని కీర్తించినతో ఆ పుణ్యఫలంగా మనము కోరిన ఆ పఱై అనే బహుమానాన్ని ఇస్తాడు. లేచి రావేమిటి?

ఇంతకు ముందు శ్రీ రాముని కాలంలో వధించబడిన ఆ కుంభకర్ణుడు నీతో పోటీకి దిగి నిన్ను ఓడించలేక తన నిద్రను కూడ నీకే ఇచ్చేశాడా ఏమిటి? మరీ అంత నిద్ర ఏమిటమ్మా! తొందరగా లేచి రా. 

మాకందరికీ శిరోభూషణము లాంటి దానివి నువ్వు. కంగారుపడకుండా జాగ్రత్తగా మెలకువ తెచ్చుకుని లేచి వచ్చి తలుపు తియ్యి అని ఆ కన్యను కూడ తమ జట్టులో జేర్చుకున్నారు.   

తిరుప్పావై - పాశురము 9 - తూమణి మాడత్తు

తిరుప్పావై తొమ్మిదవ పాశురములో గోదాదేవి శ్రీకృష్ణ పరమాత్మ అనుభవములో (మానసికంగా) మునిగి తేలుతున్న ఒక గొప్ప గోపికను లేపుతోంది. ఆమె యొక్క వైభవాన్ని వర్ణిస్తూ ఆ తన్మయత్వము నుండి కోలుకుని త్వరగా బయటికి రమ్మంటోంది.

పాశురము  

తూమణి మాడత్తు శుట్రుమ్ విళక్కెరియ 

దూపమ్ కమల త్తుయిలనై మేణ్ కణ్ వళరుమ్ 

మామాన్ మగళే మణిక్కదవం తాళ్ తిఱవాయ్ 

మామీర్! అవళై ఎళుప్పీరో! ఉన్ మగళ్ తాన్ 

ఊమైయో ? అన్ఱి చ్చెవిడో? అనందలో 

ఏమప్పెరుమ్ తుయిల్ మందిర పట్టాళో 

మామాన్ మాధవన్ వైకుందన్ ఎన్ఱన్రు

నామమ్ పలవుమ్ నవిన్ద్రేలోర్ ఎంబావాయ్ || 

అర్థము :-

ఈ గోపబాలిక మామ కూతురు. అష్టైశ్వర్యములు మరియు శ్రీకృష్ణ కటాక్షము పొంది ఉన్నది. అందుచేత మాలిన్యము లేని శ్రేష్టమైన రత్నాలు పొదగబడిన మేడలో పట్టుపాన్పు మీద చుట్టూ దీపాలు ప్రకాశిస్తూండగా ధూపము, కమలముల సువాసనలు విరజిల్లుతుండగా శ్రీకృష్ణ అనుభవములో మేను మరచి నిద్రిస్తోంది. ఈ విధంగా ఆ గోపికను వర్ణించి సంభోదిస్తూ ఓ మామకూతురా ! తల్లీ, మీ ఇంటి కిటికీల లోంచి ధగ ధగ మెరుస్తూ ప్రసరించే ఆ ప్రకాశ కిరణాలను తట్టుకోలేక మా కళ్ళు నెప్పెడుతున్నాయి. తొందరగా వచ్చి మణులు పొదగబడిన తలుపు గడియలు తియ్యవమ్మా అంటున్నారు బయటి బాలికలు. కానీ తలుపు తెరవబడలేదు. 

అప్పుడు ఇలా లాభం లేదని వాళ్లంతా అత్తని సంభోదిస్తూ అత్తా మీ కూతురిని లేపండమ్మా! మీ కూతురు ఏమైనా మూగదా, చెవిటిదా? ఎంత పిలిచినా లేవదేంటి ? ఏమైనా వెర్రెత్తిందా లేదా సోమరితనము ఆవహించిందా ? లేదా ఎవరైనా కాపలా కూర్చున్నారా కదిలితే తంతాను అని. లేదా మంత్రించేశారా ? ఎంతకీ లేవ దేమిటి?

ఇలా మాట్లాడుతుంటే అత్త భరించలేక మీరంతా కృష్ణుని పేరు తీసుకుంటూ ఎందుకు లేపడం లేదు అని అడిగింది బహుశా . 

అప్పుడు బయట ఉన్నవాళ్లు మేము ఇంతసేపూ జపిస్తూనే ఉన్నాము కృష్ణుని నామములు.  మాయలాడి, మాధవుడు (లక్ష్మిదేవిని హృదయంలో దాల్చినవాడు), వైకుంఠాధిపతి అని ఇంకా అనేక రకముల పేర్లతో జపిస్తూనే ఉన్నాము అని పలుకుతారు. 

ఇంత గోల జరిగితే ఆ కన్య లేచినట్లుంది. అప్పుడు ఆమెను కూడా కలుపుకుని అక్కడి నుండి ఇంకో ఇంటికి బయలు దేరుతారు.          

శ్రీ వెంకటేశ్వర మంగళాశాసనము - Sri Venkateswara Mangala Haarati Slokas

శ్రీ వెంకటేశ్వర మంగళాశాసనము అనేది తిరుమల తిరుపతి వెంకటేశ్వరస్వామి కి ప్రతిదినము చదివే సుప్రభాత సేవలోని ఆఖరి భాగము. మొత్తము నాలుగు విభాగములలో ఇది ఆఖరి భాగము అన్నమాట. ఇవన్నీ కూడా ప్రతివాది భయంకరం అన్నంగరాచార్య అనే శ్రీ వైష్ణవ భక్తుని కృతులు. 

భగవంతుని పూజ చేసి ధూప, దీప, నైవేద్యము మొదలైన సేవలన్నీ సమర్పించుకున్నాక ఆయనకి కర్పూర హారతి పట్టి, దీపాలు చూపిస్తూ మంగళహారతులు చదవడం చేయాలి. ఆయన ఎల్లప్పుడూ క్షేమంగా ఉండాలని కోరుకుంటూ చుట్టూ తిప్పే దీపాలు, చదివే కీర్తనలనే మంగళహారతులు అంటాము. ఆయన క్షేమంగా ఉంటేనే మనకి అన్ని ఇస్తూ మనల్ని ఆయన క్షేమంగా చూసుకోగలుగుతారు. 

ఇప్పుడు శ్రీ వేంకటేశ్వరుని మంగళహారతి శ్లోకాలు తెలియజేస్తున్నాను. 

శ్రీ వెంకటేశ్వర మంగళాశాసనము

శ్రీయః కాంతాయ కల్యాణనిధయే నిధయేర్థినాం 

శ్రీవేంకట నివాసాయ శ్రీనివాసాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

లక్ష్మీదేవి సతిగా కలిగి అన్ని కల్యాణ గుణములకు, సంపదలకు నిధివై, నిన్ను కోరుకునేవారికి కూడా నీ పొందే ఒక నిధి వంటిది అయిన ఓ వెంకటాచల నిలయా , శ్రీనివాసా నీకు అంతా మంచే జరుగు గాక! 

 

లక్ష్మీ సవిభ్ర మాలోక సుభ్రూ విభ్రమ చక్షుషే 

చక్షుషే సర్వలోకానామ్ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

లక్ష్మీదేవి అదేపనిగా ఆశ్చర్యము, అచ్చెరువులతో చూసే లాంటి అతి సుందరమైన, విస్మయమైన కనులు ఉన్న నీ యొక్క అందమైన కళ్ళకి అంతా మంగళమే జరుగు గాక!

శ్రీవేంకటాద్రి శృంగాగ్ర మంగళాభరణాంఘ్రయే 

మంగళానామ్ నివాసాయ శ్రీనివాసాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

వెంకటాద్రి శిఖరానికి అగ్రభాగంలో ఒక మంగళకర ఆభరణము లాంటి నీ పాదములకు, మరియు మంగళకరమైన నీ నివాసమునకు కూడా అంతా మంగళమే ఔ గాక!

  

సర్వావయవ సౌందర్య సంపదా సర్వచేతసామ్ 

సదా సమ్మోహనాయాస్తు వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

అన్ని అవయవముల పొందికతో కూడిన సౌందర్య సంపద ద్వారా సకల ప్రాణులను సర్వదా ఆకర్షించుకుంటూ ఉండునట్టి నీ సౌందర్య సంపదకు ఎల్లా వేళలా మంగళమే అవుతుండు గాక!

నిత్యాయ నిరవద్యాయ సత్యానంద చిదాత్మనే 

సర్వాంతరాత్మనే శ్రీమద్ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

నిత్యుడవు (అంటే ఎల్లప్పుడూ ఉండే వాడవు, జననమరణములు లేనివాడవు), ఎటువంటి లోటు కాని, మచ్చలు, దోషములు కాని లేనివాడవు, సత్ చిత్ ఆనంద స్వరూపుడవు అయి ఉండి, అందరి ఆత్మలలో నివసించే శ్రీ వెంకటేశ్వరా, నీకు ఎల్లవేళలా మంగళమే అవుతుండు గాక! 

  

స్వతః సర్వ విదే సర్వ శక్తయే సర్వ శేషినే 

సులభాయ సుశీలాయ వేంకటేశాయ మంగళమ్ ||

అర్థము :-

స్వతహాగానే (అంటే ఇంక ఎవరి ప్రమేయము లేకుండా, ఎంటువంటి శిక్షణ, ఉపదేశముల అవసరం లేకుండానే) నీవు సకలము ఎరిగినవాడవు. అలాగే శక్తిమంతుడవు, అంతటా ఎల్లప్పుడూ ఉండేవాడవు (ఎంటువంటి ఖాళీ కానీ, సందు కానీ లేకుండా), సులభంగా అందరికీ లభ్దమయ్యేవాడివి, మంచి స్వభావము కలవాడివి (జాలి, దయ, దాన గుణాలు కలవాడు) అంటువంటి శ్రీ వెంకటేశ్వరా నీకు సదా మంచే జరుగుతుండు గాక!

  

పరస్మై బ్రహ్మణే పూర్ణకామాయ పరమాత్మనే 

ప్రయుంజే పరతత్త్వాయ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

నీవే స్వయముగా బ్రహ్మవు. కోరికలన్నింటికీ అతీతుడవు (అంటే సహజంగానే పూర్తిగా తృప్తుడు). నువ్వే సకల ఆత్మలకు పరమాత్మవై ఉండి, అన్నితత్త్వములను, అన్ని ప్రాణులను అధిగమించిన వాడవు. అటువంటి ఓ వెంకటేశ్వరా నీకు సదా మంగళమే ఔ గాక!  

ఆకాల తత్త్వ మశ్రాంత మాత్మనా మనుపశ్యతాం  

అతృప్తామృత రూపాయ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

భూత భవిష్యత్ వర్తమానము లందు (అంటే ఏ కాలమందు కూడా), వేదాల ద్వారా కానీ, క్రతువుల ద్వారా కానీ, ఆత్మశోధన ద్వారా కానీ, నిన్ను కాని, నీ మహిమల గాని పూర్తిగా తెలుసుకోగల పురుషులు లేరు. అంతటి మహనీయుడవైన ఓ వెంకటేశా, నీకు సదా మంగళమే జరుగు గాక!  

ప్రాయః స్వచరణౌ పుంసాం శరణ్యత్యేన పాణినా 

కృపయా దిశతే శ్రీమద్ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

బహుశా నీ పాదములే బాధలు, కష్టాల నుండి విముక్తిని అందజేస్తాయి అన్నరహస్యాన్ని మాకు చెప్పటం కోసమేమో కరుణతో నీ కుడి చేత్తో నీ పాదాలను మాకు చూపిస్తూ ఉంటావు. అట్టి నీ పాదములకు ఎల్లవేళలా మంగళమే జరుగు గాక!

 

దయామృత తరంగిణ్యా స్తరంగైరివ శీతలైహ్

అపాంగై స్సించతే విశ్వమ్ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

నీ దయ అనే అమృత ధారల అలలతో నిండిన చల్లటి శీతల జలములు (ఆకాశగంగ జలపాతము) మా శరీరములను, సమస్త జీవరాశిని తడిపి పావనము చేస్తున్నాయి. అటువంటి శ్రీ వేంకటేశ్వరునికి ఎల్లవేళలా మంగళమే ఔ గాక!

    

స్రగ్ భూషామ్బర హేతినామ్ సుషమావహ మూర్తయే 

సర్వార్తి శమనాయాస్తు వెంకటేశాయ మంగళమ్ ||  

అర్థము :-

అందమైన బంగారు వన్నెల దుస్తులు, ఆభరణములతో ఉండే నీ దివ్యకాంతి అన్ని దిశలా వెదజల్లుతూ ఆర్తులందరికీ ఉపశమనము, మనోల్లాసము కలిగించే వెంకటేశ్వరా నువ్వు ఎల్లవేళలా మంగళకరముగా ఉండాలి. 

   

శ్రీ వైకుంఠ విరక్తాయ స్వామి పుష్కరిణీ తటే

రమయా రమమాణాయ వెంకటేశాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

శ్రీ వైకుంఠము నుండి విరక్తి పుట్టి ఇక్కడ పుష్కరిణీ తీరంలో వెలిసి లక్ష్మీదేవితో కూడి విలసిల్లే వెంకటేశ్వరా నీకు, లక్ష్మీదేవికి సదా మంగళమే జరుగు గాక!

శ్రీమత్ సుందరజామాతృ మునిమానస వాసినే 

సర్వలోక నివాసాయ శ్రీనివాసాయ మంగళమ్ || 

అర్థము :-

సుందరజామాతృ ముని అని ఒక శ్రీ వైష్ణవభక్తుని బిరుదు. ఆయన్ని మనవాళమాముని అని పేర్కొంటారు అన్ని గ్రంథాలలో. ఆయన గొప్ప భక్తుడు. అటువంటి గొప్పభక్తుని మనస్సులో ఎల్లప్పుడూ నివసించే వెంకటేశ్వరా! నువ్వు ఆయన మనస్సులో ఉంటూ కూడ అన్నిలోకాలలోను ఉన్నావు. అట్టి నీకు సదా మంగళమే జరుగు గాక!

  

మంగళా శాసన పరైర్మదాచార్య పురోగమైహ్ 

సర్వైశ్చ పూర్వై రాచార్యై సత్కృతాయాస్తు మంగళమ్ ||   

అర్థము :-

నా ఆచార్యులతో మొదలు పెట్టి వారి ముందటి ఆచార్యులను తలుచుకుంటూ, అందరికంటే మొట్టమొదటి ఆచార్యుని వరకూ ఉన్న అందరికీ సదా, ఎల్లవేళలా మంగళమే జరుగుతుండు గాక! 

సుప్రభాతములోని మొదటి భాగాలు చదవడానికి ఈ క్రింది లింకులపై క్లిక్ చేయగలరు. 

1) శ్రీ వేంకటేశ్వర సుప్రభాతము 

2) శ్రీ వెంకటేశ్వర స్తోత్రము 

3) శ్రీ వేంకటేశ్వర ప్రపత్తి   

గోదాదేవి - తిరుప్పావై - ధనుర్మాసము చేయు విధానము

తిరుప్పావై అనేది ఒక వ్రతము పేరు.  తిరు అంటే "శ్రీ" అని అర్థము. అలాగే పావై అంటే "వ్రతము" అని అర్థము. 

పూర్వము రేపల్లె లో కరువు, మరియు వ్యాధులు సంభవించి ప్రజలందరూ అల్లల్లాడిపోతుంటే వారి రక్షణ కోసము, వానలు పడి మరల పంటలు పండి అందరూ ఆరోగ్య సంపదలతో ఆనందంగా ఉండటం కోసమని శ్రీకృష్ణ పరమాత్మ సలహా ననుసరించి పెళ్లికాని గోపబాలికలు ఒక వ్రతము చేస్తారు. అప్పుడు ఆ ఊరు మళ్ళీ సస్యశ్యామలంగా అవుతుంది.  

గోదాదేవి అని ఒక వైష్ణవ భక్తురాలు ఈ వ్రతము గురించి తండ్రిద్వారా విని తను కూడ ఈ వ్రతాన్ని చేసి శ్రీకృష్ణుని సాన్నిధ్యము జేరాలని అనుకుంటుంది. ఆ పరమాత్మను పెళ్లి చేసుకోవడమే కాక మిగతా ప్రజలందరికీ మార్గదర్శకంగా ఉండటం కోసమని ఆమె 30 పాశురములను (అంటే స్తోత్రాలవంటివి) తయారుచేసి ఆ వ్రతాన్ని ఏ విధంగా చెయ్యాలో, దాని ఉద్దేశము మరియు ఫలితములు ఏంటో తెలియజేసింది. ఈ 30 పాశురముల కూర్పే తిరుప్పావై అని ప్రసిద్హి చెందింది.  

తిరుప్పావై వ్రతము చేయు విధానము 

ఈ వ్రతాన్నిగోదాదేవి తమిళ మాసము మార్గళి అంటే మన ధనుర్మాసములో చేసింది. అంటే ధనుర్రాశి మొదటి దినము నుండి మళ్ళీ సూర్యుడు మకర రాశిలో ప్రవేశించే రోజు దాకా అన్నమాట. ఈ నెల మనకి సాధారణముగా డిసెంబర్ 16 నుండి జనవరి 14 దాకా అవుతుంది. లీప్ ఇయర్ ఉన్నప్పుడు కాస్త ఒక రోజు తేడా ఉండవచ్చును. ఈ సమయంలో  రోజుకి ఒక పాశురము చొప్పున మొత్తం 30 రోజుల్లో 30 పాశురాలు చదివి పూజ చేసుకోవాలి. 

రోజూ పూజ చేసుకునే వారు పూజ ఆఖరులో ఇవి చదివి చేసుకోవచ్చును. నేను అలాగే మొత్తం రోజూ చేసే పూజలో అన్నీ అయ్యాక ఆఖరున ఈ క్రింద చెప్పిన విధంగా చదువుకుని అప్పుడు ఆరగింపు పెడుతుంటాను. ఎందుకంటే ఇందులో సమర్పణ శ్లోకాలు, స్తోత్రాలు ఉన్నాయి కనుక.  

తిరుప్పావై పాశురము చదివే ముందు మూడు తనియలు ఉంటాయి. అవి నీళా తుంగస్తన ... , అన్నవయల్ పుదువై ... , మరియు శూడి కొడుత్త శుదర్కుడియే అన్నవి. 

పైన పేర్కొన్న మూడు తనియలు ఇక్కడ క్లిక్ చేసి చదువగలరు. 

అల్లాగే పాశురము చదివాక ఇంకో రెండు సమర్పణ శ్లోకాలు (తిరుప్పావై లోని 29, 30 పాశురాలు) చదివి ఆ తరువాత కర్కటే పూర్వ ఫల్గున్యాం అన్న శ్లోకము, మరల నీళా తుంగ ... అన్న శ్లోకము చదవాలి. అప్పుడు దేవునికి ధూప, దీప, నైవేద్యాలు సమర్పిస్తాము. ఆ తరువాత రోజూలాగే మంగళహారతి ఇస్తాము.  

తిరుప్పావై ముఖ్యాంశాలు 

పూర్వం గోకులంలో గోపికలు కృష్ణుడితో కూడి చేసిన ఈ వ్రతాన్ని గురించి విన్న గోదాదేవి తను ఆ వ్రతం ద్వారా కృష్ణుని వివాహమాడాలనే కోరికను తీర్చుకోడానికి పూనుకుని తనతో బాటు మిగతా కన్యలకు కూడ మంచి జరగాలనుకుంటూ తిరుప్పావై వ్రతాన్ని మొదలెట్టింది. 

ముందుగా ఊరిలో అందరికీ ఈ వ్రతము గురించి, అది ఏ విధంగా చెయ్యాలి అనే దాన్ని గురించి మొదటి 5 పాశురాల ద్వారా తెలియజేస్తుంది.  

తెల్లవారక ముందే లేచి స్నానం చెయ్యాలి, శుభ్రమైన వస్త్రాలు దాల్చాలి, ఆడంబరంగా అలంకరించు కోకుండా సాదాగా ఉండాలనీ, గోల చెయ్యకూడదని, వీలైనంత మౌనంగా ఉండి, కృష్ణుని ధ్యానిస్తూ ఆయన కీర్తనలు పాడాలని తెలియజేస్తుంది. 

6వ పాశురము నుండి 15వ పాశురాలలో గోపికలని లేపడం చేస్తుంది. ఒక్కొక్క పాశురంలో ఒక్కొక్క గోపిక విశేషతని చెబుతూ ఒక్కొక్కదాన్ని లేపుతుంది. అలా లేపుతున్నప్పుడు చుట్టుపక్కల దృశ్యాలన్నిటిని వర్ణిస్తూ లేపడం చేసింది. పక్షుల కిలకిలలు, గుడి గంటల చప్పుళ్ళు, ఆవుల మందల విహరణలు, వాటి మెడలో గంటలు, మువ్వల చప్పుళ్ళు, ఇలా ప్రకృతిని అంతా అందంగా వర్ణించి చెప్పింది. 

16వ పాశురంలో ద్వారపాలకులను లేపి, 17వ పాశురములో నందుని, యశోదను, బలరామ కృష్ణులను లేపుతుంది. కానీ కృష్ణుడు ఇంకా నిద్రలోనే ఉంటాడు. అందుకని ముందుగా నీళాదేవిని లేపితే అప్పుడు కానీ కృష్ణుడు లేవడని ఎరిగి 18 నుండి 20 వరకు, మూడు పాశురాలలో నీళాదేవిని లేపుతుంది. 

21వ పాశురం నుండి 25 దాకా శ్రీకృష్ణ లీలలు, ఆయన గొప్పతనాన్ని పేర్కొంటుంది. ఆ తరువాత 26, 27 పాశురాలలో తన కోరికలు తెలియజేస్తుంది. 28వ శ్లోకంలో తమ అజ్ఞానాన్ని తెలియజేస్తూ, 29వ  శ్లోకంలో తెల్లవారకుండానే వచ్చి లేపినందుకు క్షమాపణ వేడుకుని తన కోరిక తీర్చమని వేడుకుంటుంది. ఈ పాశురము సమర్పణా భావాన్ని నువ్వే దిక్కు అన్న సత్యాన్ని సూచిస్తోంది. 

ఆఖరి పాశురము గోదాదేవి ఈ 30 పాశురాల కర్త అనీ దీన్ని ఎవరైతే పూర్తిగా సమర్పణా భావంతో పఠిస్తారో వారికి ముక్తి లభిస్తుంది అని తెలియజేయడం జరిగింది. 

తిరుప్పావైలోని ఒక్కొక్క పాశురము నేను తెలుగు లిపిలో రాసి వాటి అర్థములతో సహా ముందు ముందు పోస్టులలో ఒకటొకటే మొదలు పెడుతున్నాను. 

ప్రస్తుతము 9వ పాశురము 25వ తారీఖున మొదలు పెట్టి ఆ తర్వాతి రోజు నుండీ రోజూ ఒక్కొక్క పాశురము చొప్పున పబ్లిష్ చేస్తున్నాను. మొదటి ఎనిమిది పాశురములు నింపాదిగా సంక్రాతి అయిపోయాక ఎప్పుడైనా రాసి పబ్లిష్ చేస్తాను.    

For Tiruppavai Paasurams in English with full meanings, you can find all of them (30 pasurams) on my Lifestyle Tips Blog at this link       

శ్రీ వెంకటేశ్వర ప్రపత్తి - Venkateswara Suprabhatam (Part 3) Hymns

"శ్రీ వెంకటేశ్వర ప్రపత్తి" సుప్రభాతం లోని మూడవ అధ్యాయము.

సాధారణముగా మనము ప్రతిరోజూ పూజ చేసేటప్పుడు వెంకటేశ్వర స్తోత్రము మాత్రమే చదివి పూజ చేసుకుంటూ ఉంటాము. 

మొత్తం సుప్రభాతం చదవాలంటే 20 నిమిషాల కంటే ఎక్కువ సమయం పడుతుంది.

ఎందుకంటే అందులో 4 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి కనుక.

మొదటి అధ్యాయం వేంకటేశ్వరుని మేలుకొలుపు (సుప్రభాత శ్లోకాలు), రెండవది స్తోత్రము, మూడవది వెంకటేశ్వర ప్రపత్తి (అంటే శరణాగతి శ్లోకాలు), నాలుగవది మంగళాశాసనము. 

ఇప్పుడు నేను ప్రపత్తి శ్లోకాలు వాటి అర్థాలతో సహా వివరిస్తున్నాను. ఈ స్తోత్రాల ద్వారా మనము భగవంతుని సన్నిధి కోరుతూ శరణు వేడుకుంటున్నాము. 

మొదటి శ్లోకములో ముందుగా అమ్మని (అంటే పద్మావతి/లక్ష్మీదేవి) శరణు వేడుకుని ఆ పిమ్మట వేంకటేశ్వరునితో సహా వేడుకుంటున్నాము. 

 వెంకటేశ్వర ప్రపత్తి

ఈశానామ్ జగదోస్య వేంకటపతేర్ విష్ణో పరాం ప్రేయసీమ్

తద్ వక్షస్థల నిత్యవాస రసికామ్ తక్షాన్తి సంవర్ధినీమ్  

పద్మాలంకృత పాణి పల్లవ యుగాం పద్మాసనస్థామ్ శ్రియమ్  

వాత్సల్యాది గుణోజ్జ్వలామ్ భగవతీమ్ వన్డే జగన్మాతరమ్ || (1)

అర్థము :-

ఈ సమస్త విశ్వానికీ ప్రభువైన వేంకటేశ్వరస్వామి అని పిలువబడే విష్ణుమూర్తి యొక్క ప్రియురాలివై ఆయన వక్షస్థలములో ఎల్లప్పుడూ నివాసముంటూ, అతని పొందును అనుభవిస్తూ, ఆయన తేజస్సును, కీర్తిని ప్రకాశింపజేస్తూ, పద్మముల చేత అలంకరింపబడిన చేతులు, పాదములతో పద్మాసనంలో (పద్మములో) కూర్చున్న తల్లీ, భక్తుల పట్ల వాత్సల్యము, అనురాగము, వంటి సహృదయ గుణములు కలిగిన ఓ భగవతీ, లోకాల తల్లీ, నీకు దాసోహములు.      

శ్రీమన్! కృపాజలనిధే, కృత సర్వలోక 

సర్వజ్ఞ! భక్త నతవత్సల, సర్వశేషిన్ 

స్వామిన్! సుశీల సులభాశ్రిత పారిజాత 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (2)

అర్థము :-

స్వామీ, ఓ దయాసాగరమా! సమస్త లోకముల సృష్టికర్తా! సమస్తము (భక్తుల మనస్సు) ఎరిగిన దేవా! భక్తులందు ప్రేమాభిమానములు కల స్వామీ, అంతటా నిండి ఉన్న స్వామీ, సద్గుణములు కలవారికి సులభంగా లభ్యమయ్యే పారిజాత వృక్షము వంటి  శ్రీవెంకటేశ్వరుని పాదపద్మములనే శరణు వేడుతున్నాను.

     

ఆ నూపురార్చిత సుజాత సుగంధి పుష్ప 

సౌరభ్య సౌరభకరౌ సమ సన్నివేశౌ 

సౌమ్యో సదానుభవనేపి నవాను భావ్యౌ 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (3)

అర్థము :-

నూపురములతో సహా (లేదా శిరస్సు మొదలు కాలి ఉంగరముల దాకా) పుష్పములతో, సుగంధ ద్రవ్యములతో అర్చింపబడుతూ, భక్తులచే సదా అనుభవింపబడుతూ ఉన్నప్పటికీ, తనివి తీరక  ఎప్పటికప్పుడే కొత్తగా అనిపించి అనుభవింపబడే శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదములను శరణు వేడుతున్నాను.

సద్యో వికాసి సముదిత్వర సాంద్రరాగ 

సౌరభ్య నిర్భర సరోరుహ సామ్యవార్తామ్ 

సమ్యక్షు సాహస పదేషు విలేఖయంతౌ 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (4)

అర్థము :-

ఆ పాదములు ఎవైతే తామర కలువల కంటే ఎక్కువ అందమైన అరుణ కాంతులతో నా మనస్సుని ఉర్రూతలూగిస్తూ నన్ను వశపరచుకుని తనవైపుకు తొందరగా రమ్మని లాగుతున్నాయో (బహుశా నేను ఇలా ఆయన పాదపద్మములను తామరలతో పోల్చడం సాహస కార్యము అవుతుందేమో ఎందుకంటే ఆయన పాదాల ముందు అవేమీ లెఖ్ఖలోకి రావు) అటువంటి శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నేను శరణు వేడుతున్నాను.  

రేఖామయధ్వజ సుధాకల శాతపత్ర 

వజ్రామ్ కుశామ్బురుహ కల్పక శంఖ చక్రై హ్  

భవ్యైర్అలంకృత తలౌ పరతత్త్వ చిహ్నైహ్ 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (5)

అర్థము :-

ఏ పాదాల అరికాళ్ళు అందమైన రేఖలతో ధ్వజము, అమృతకలశము, ఛత్రము, వజ్రము, అంకుశము, పద్మము, కల్పకవృక్షము, శంఖః చక్రములు, మొదలైన దివ్యమైన చిహ్నములతో అలంకరింపబడి ఉన్నాయో ఆ శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నేను శరణు వేడుతున్నాను. 

తామ్రోదర ద్యుతి పరాజిత పద్మ రాగౌ 

బాహ్యైర్ మహోభి రభూత మహేంద్రనీలౌ 

ఉద్యన్నఖాంశుభి రుదస్త శశాంక భాసౌ 

శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (6)

అర్థము :- 

ఎవరి ఉదరము తామ్ర వర్ణము (రాగి బిందెల రంగు)తో ఉజ్జ్వలముగా ప్రకాశిస్తూ పద్మముల మరియు కెంపుల కాంతిని ఓటమిపాలు చేస్తున్నాయో, ఎవరి భుజముల కాంతి అతి దివ్య తేజస్సుతో మెరుస్తూ ఇంద్ర నీలమణుల కాంతిని కూడ మాపు చేస్తున్నాయో, ఎవరి కాలి గోళ్ళ వెలుగు చంద్రుని వెలుగును కూడ కించ పరుస్తున్నాయో శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నేను శరణు వేడుతున్నాను. 

 సప్రేమ భీతి కమలాకర పల్లవాభ్యాం 

సంవాహనేపి సపది క్లమ మాధధానౌ

కాంతావ వాఙ్గ్మానస గోచర సౌకుమారయౌ

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (7)

అర్థము :-

ఎంతో ప్రేమ, ఆదుర్దాలతో లక్ష్మీదేవి తన మృదువైన చేతులతో ఆ పాదములను పిసుకుతున్నప్పటికీ అలసట, చంచలత్వము (భక్తులకి ఇంకా ఎంతో చెయ్యాలి అనే తపన) తీరని ఆ పాదముల అందచందాలు స్త్రీల పాదాల కన్నా ఆకర్షణీయత  కలిగి మాటలతో కాని ఊహలలో కానీ వర్ణించడానికి సాటి దొరకని ఆ దివ్యమైన  శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నేను శరణు వేడుతున్నాను.  

లక్ష్మీ మహీ తదనురూప నిజానుభావ 

నీళాది దివ్యమహిషీ కరపల్లవా నామ్ 

ఆరుణ్య సంక్రమణతః కిల సాంద్ర రాగౌ 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (8)

అర్థము :-

లక్ష్మీదేవి, భూదేవి, వారితో సమానంగా నీళాదేవి మొదలగు అనేక దివ్య మాతలు తమ మృదువైన చేతులతో మీ పాదముల తాకుతున్నప్పటికీ మీ పాదములు వారి చేతులయొక్క ఎరుపు రంగంతా ఎక్కిపోయిందా అన్నట్లుగా కందిపోయిన శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నేను శరణు వేడుతున్నాను.  

నిత్యా నమద్విధి శివాది కిరీట కోటి 

ప్రత్యుప్త దీప్త నవరత్న మహ ప్రరోహైహ్

నీరాజనా విధి ముదార ముపాద ధానౌ 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (9)

అర్థము :-

నిత్యమూ నమస్సులు సమర్పించుకునే బ్రహ్మ, శివుడు మొదలైన ప్రముఖుల కిరీటములలో పొదగబడిన మరియు ఉజ్జ్వలంగా ప్రకాశించే మేలిమి నవరత్నముల కిరణముల కాంతి నీరాజనం పట్టుతున్నదా అన్నట్లు ఉండే ఆ శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నే శరణు వేడుతున్నాను. 

     

"విష్ణో పదే పరమ" ఇత్యుదిత ప్రశంసౌ

యౌ "మధ్వ ఉత్స" ఇతి భోగ్య తయా ప్యుపాత్తౌ 

భూయస్తధేతి తవ పాణి తలౌ ప్రతిష్ఠౌ 

శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (10) 

  

అర్థము :-

"విష్ణో పదే పరమ " (విష్ణు మూర్తి పాదములే పరం బ్రహ్మ) అని వేదములలో  ప్రశంసించబడాయి. అలాగే మధ్వ ఉత్స (తేనెల జల్లు లాంటి మధురమైనవి ) అని అనుభవముల ద్వారా ప్రతిపాదించ బడినవి. అదే వాస్తవము అని మరల మీ చేతి సంజ్ఞ ద్వారా కూడ తెలియజేయబడుతున్నవి. (అభయముద్రలో ఒక చేయి పాదముల వైపు చూపిస్తూ ఉంటుంది). అటువంటి శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదముల నేను శరణు వేడుతున్నాను. 

    

పార్థాయ తత్సదృశ సారథినా త్వయైవ 

యౌ దర్శితౌ స్వచరణౌ శరణం ప్రజేతి 

భూయోపి మహ్య మిహతౌ కరదర్శి తౌ తే 

శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (11)

అర్థము :-

అర్జుని వంటి పరాక్రమ వీరునికి నీవు స్వయంగా సారధివై నీ పాదముల శరణు కోరమని తెలియజేశావు భగవద్గిత ద్వారా. అదే మళ్లీ ఇప్పుడు నీ చేతి సంజ్ఞ ద్వారా కూడ చూపిస్తూ తెలియజేస్తున్నావు. అటువంటి నీ పాదములనే నేను శరణు వేడుతున్నాను. 

 

మన్మూర్ధ్ని కాళీయ ఫణే వికటాటవీషు 

శ్రీ వేంకటాద్రి శిఖరే శిరసి శ్రుతీనాం 

చిత్తేప్యనన్య మనసాం సమమాహితౌతే 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (12)

అర్థము :-

నా శిరము పై , కాళీయుని పడగపై, భయంకరమైన అడవి యందు, వేంకటాచల శిఖరముపై, వేదాల సారమైన ఉపనిషత్తులందును, మనస్సులో వేరే ఆలోచనలు లేక నిన్నే స్మరించువారియందును, అంతటా సమాన భావమును కలిగి ఉంటావు. అటువంటి నీ పాదములనే నేను శరణు వేడుతున్నాను. 

 

అమ్లాన హృష్య దవనీతల కీర్ణపుష్పౌ 

శ్రీ వేంకటాద్రి శిఖరాభరణాయమానౌ

ఆనందితాఖిల మనో నయనౌ తవైతౌ 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (13)

అర్థము :-

ఏ పాదముల చెంత చుట్టూ వెదజల్లబడిన పుష్పముల తాజాతనము సమసిపోకుండా, ఎండిపోకుండా, అప్పుడే జల్లిన వాటివలె ఉంటాయో, ఏ పాదములు వెంకటాచల శిఖరానికి ఆభరణముల వంటివో, వేటి దర్శన భాగ్యము మనస్సుకి తనివితీరని ఆనందాన్ని కలిగిస్తాయో ఆ శ్రీవేంకటేశ్వరుని పాదములనే నేను శరణు వేడుతున్నాను.  

ప్రాయహ్ ప్రపన్న జనతా ప్రథమావ గాహ్యౌ 

మాతుఃహ్ స్తనా వివ శిశో రమృతాయమానౌ 

ప్రాప్తౌ పరస్పర తులా మతులాంతరౌతే 

శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (14)

అర్థము :-

నిన్ను దర్శించుకునే వారు ముందుగా నీ పాదముల దర్శనమే కోరుకుంటారు. ఏ విధంగా అయితే తల్లి పొందు చంటి బిడ్డలకు అమృతాన్ని అందిస్తుందో అలాగే నీ పాదముల పొందు భక్తులకు ఎనలేని తృప్తిని ఇస్తాయి. ఈ రెండు ఒకదానికి ఒకటి ఉపమానముగా చెప్పుకోవచ్చును. రెండిటిలో ఏదీ తక్కువైనది కాదు. అటువంటి శ్రీవేంకటేశ్వరుని పాదములనే నేను శరణు వేడుతున్నాను. 

సత్త్వోత్తరై స్సతత సేవ్య పదాంబుజేన 

సంసార తారక దయార్ద్ర దృగంచలేన 

సౌమ్యోపయంత్రు మునినా మమ దర్శితౌతే 

శ్రీవేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే || (15)

అర్థము :-

మీ పాదములు నాకు శ్రీ మనవాళ మహాముని ద్వారా చూపించబడినవి ( ఏ మహానుభావుని భావుని పాదములను పుణ్యపురుషులందరూ సేవిస్తుంటారో, మరియు ఎవరి చల్లని, దయతో కూడిన చూపులు అందరికీ సంసార సాగరమునుండి ముక్తిని పొందే మార్గాన్ని చూపిస్తాయో ఆ మహాపురుషుడు నాకు మీ పాదములను చూపించారు). కాబట్టి నేను అటువంటి  శ్రీవేంకటేశ్వరుని పాదములనే శరణు వేడుతున్నాను.  

  

శ్రీశ శ్రియా ఘటికయా త్వదుపాయ భావే 

ప్రాప్యే త్వయి స్వయ ముపేతయా స్ఫురంత్యా 

నిత్యాశ్రితాయ నిరవద్య గుణాయ తుభ్యమ్ 

స్యాం కింకరో వృషగిరీశ న జాతుమహ్యమ్ || (16)

అర్థము :-

ఓ శ్రీ వెంకటేశ్వరా ! ముక్తికి మార్గము మీరు ఉపాయము అయితే అటువంటి ఉపాయాన్ని లక్ష్మీదేవి మాకు అందిస్తుంది (అందుకే ముందుగా లక్ష్మిని పూజించి విష్ణువుని పూజిస్తుంటాము). అలాగే మీ సాన్నిధ్యాన్ని మేము పొందితే అదికూడా లక్ష్మీదేవి అందిస్తోంది. ఎందుకంటే ఆవిడ మీ దగ్గిరే ఉంటుంది ఎల్లవేళలా. అందుకని మేము కూడా ఎల్లవేళలా మీ శరణులోనే ఉండాలని కోరుకుంటున్నాను. అంతకంటే ఎవరినీ మేము ఎరగము. మీకే సమర్పించుకుంటున్నాను మీ దాసునిగా నన్ను నేను.  

ఓం ఇతిః  శ్రీవేంకటేశ్వర ప్రపత్తి సంపూర్ణమ్ ||

ఓం నమో శ్రీ పద్మావతీ శ్రీనివాసాయ నమః ||