ప్రాణాయామము - ప్రాణము యొక్క ఐదు అంశములు - How to Do Pranayama

pranayamam

ప్రాణాయామము అంటే ఏమిటి 

 ప్రాణాయామము అంటే ప్రాణము లేదా ప్రాణశక్తిని నియంత్రించుకోవడము.  మనము పీల్చుకునే గాలిని నియంత్రించుకుంటూ శరీరమంతటా ప్రసరింప జేసుకుంటూ అది మనకు అన్ని విధములుగా ఉపయోగపడునట్లు చేసుకుంటూ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకుంటాము ఈ ప్రక్రియ ద్వారా. 

ప్రాణము అనేది ఐదు విధములుగా వ్యక్తము అవుతుంటుంది. అవి ప్రాణ, అపాన, వ్యాన, ఉదాన, మరియు సమాన వాయువులు. 

1. ప్రాణ వాయువు అనేది శ్వాస ప్రక్రియ అవుతుంది. ఇది మనము లోపలకు పీల్చుకునే గాలి, నీరు, ఆహారముల కలయిక అవుతుంది.
2. అపానము అనేది మనము బయటకు వదిలే గాలి, విసర్జనలు అవుతాయి. 
3. వ్యానము అనేది రక్త ప్రసరణ ద్వారా శరీరములోని అవయవాలకూ, కణాలకూ అందింపబడునది. 
4. ఉదాన వాయువు అంటే ఎక్కిళ్ళు, డోకులు, వాంతులు ద్వారా మరియు మరణ సమయములో బయటకు వెలువడే ద్రవాలు, వాయువు. భౌతిక శరీరాన్నే కాకుండా సూక్ష్మ శరీరాన్ని కూడా కదిలించే శక్తి ఇది. ప్రాణము బయటకు పోయే ప్రక్రియ. 
5. సమానము అంటే జీర్ణ ప్రక్రియకు తోడుపడుతూ మొత్తము జీర్ణ రసమును శరీరమంతటా సమానముగా పంచిపెట్టుటకు సహకరించేది. 

ప్రాణాయామము చేయు విధానము 

• తిన్నగా నేలపై కూర్చోవాలి. 
• శిరస్సు, మెడ, వెన్నెముక ఒకే సరళ రేఖలో ఉండేలా మఠము వేసుకుని కూర్చోవాలి. 
• ఇప్పుడు లోపల ఉన్న గాలినంతా రెండు ముక్కు రంధ్రాల ద్వారా గట్టిగా బయటకు వదిలెయ్యండి. కొన్ని సెకన్లు గాలి పీల్చకుండా ఆగాలి. 
• ఇప్పుడు ముక్కు యొక్క ఎడమ రంధ్రాన్ని ఎడమ చేతి బొటన వేలితో కప్పి  కుడి రంధ్రము ద్వారా గట్టిగా గాలి పీల్చండి. 
• శ్వాసను వదలకుండా పట్టుకోండి కొన్ని సెకన్ల దాకా. 
• ఇప్పుడు శ్వాసను మెల్లగా ఎడమ రంధ్రము ద్వారా వదలండి. 
• పై ప్రక్రియ అనులోమ ప్రాణాయామము అయ్యింది. 
• ఇప్పుడు విలోమ ప్రాణాయామము లో మళ్లీ శ్వాసను పట్టుకోండి. అంటే గాలి పీల్చడము కానీ వదలడము కానీ చేయకూడదు కొన్ని సెకన్ల దాకా. 
• ముక్కు యొక్క కుడి రంధ్రమును కుడి చేతి బొటన వేలితో నొక్కి పట్టుకుని ఎడమ రంధ్రము ద్వారా గాలి పీల్చండి.
• శ్వాసను పట్టుకోండి కొన్ని సెకన్ల దాకా. 
• ఇప్పుడు శ్వాసను మెల్లగా కుడి రంధ్రము ద్వారా బయటకు వదలండి. 
• కొన్ని సెకన్లు మళ్ళి శ్వాసను పట్టుకోండి. అంటే గాలి పీల్చడము, వదలడము చెయ్యకుండా ఉండాలి. 
• ఇది విలోమ ప్రక్రియ అయ్యింది. 

పైన చెప్పబడిన విధముగా అనులోమ, విలోమ ప్రక్రియలు రెంటినీ కలిపి ప్రాణాయామము అంటారు. 

ఈ ప్రకారము మీరు ఒక 5 సార్లు కానీ 10, 11 సార్లు కానీ మీ తాహతును బట్టి ప్రతీ పూట, లేదా రోజుకి ఒక్క సారైనా చేస్తుంటే ఆరోగ్యము మానసికము గాను శారీరకము గాను అభివృద్ధి చెందుతుంది.